Wydaje się, że w dobie szerokopasmowych łącz i szybkich komputerów, można nie przywiązywać aż tak dużej wagi do wydajności aplikacji. Nic z tych rzeczy — oprogramowanie nadal musi działać sprawnie. W innym przypadku może skończyć się to dla naszej raczkującej firmy fatalnie. Na czym polegają testy wydajności aplikacji i dlaczego warto je przeprowadzać?
Dlaczego wydajność aplikacji jest taka ważna?
Tworząc i rozwijając oprogramowanie, staramy się, aby wzbogacać je o nowe funkcjonalności, wypuszczając kolejne wersje oprogramowania. Często jednak zapominamy o rzetelnych testach wydajności aplikacji.
Konsekwencje problemów z wydajnością aplikacji potrafią być bardzo poważne. Należą do nich:
- pogorszenie relacji z klientami
Jeżeli klienci napotykają problemy podczas korzystania z aplikacji, może to spowodować, że zaczną od nas odchodzić. Ci, którzy zostaną, będą stopniowo zniechęcać się do firmy, dając upust swojej frustracji w mediach społecznościowych czy na forach. Może to w poważnym stopniu zaszkodzić dobremu imieniu firmy.
- zmniejszenie wydajności firmy
Jeśli aplikacja nie działa sprawnie, nasz zespół potrzebuje więcej czasu na wykonywanie swoich zadań, a także rozwiązywanie problemów użytkowników. Może to prowadzić do konieczności zatrudnienia większej ilości osób. Jest to bez wątpienia znacznie droższe niż poprawa wydajności oprogramowania.
- wzrost kosztów wytworzenia oprogramowania
Gdy aplikacja jest niewydajna, jej rozwijanie oraz testowanie trwa znacznie dłużej. Oznacza to, że testerzy i programiści tracą cenny czas, czekając na odpowiedź uruchomionych procesów. Siłą rzeczy musimy płacić im więcej za ten sam efekt pracy, niż gdyby oprogramowanie działało szybko i sprawnie.
- drogie „dostrajanie”
Jeżeli nie podejdziemy do kwestii wydajności systematycznie, od początku tworzenia oprogramowania, będziemy skazani na bieżące „gaszenie pożarów”. Dostrajanie aplikacji już w trakcie jej działania jest nieefektywne i wymaga dużej ilości pracy, a zatem generuje koszty.
- niepowodzenie projektu
Może się zdarzyć, że powyższe konsekwencje braku wydajności sprzęgną się ze sobą, generując koszty pochłaniające zyski lub powodując poważną utratę klientów. Wtedy nie pozostanie nam nic innego jak zakończyć nasz projekt.
Czym są testy wydajności aplikacji?
Aby aplikacja działała sprawnie, istotne jest nie tylko stworzenie dobrej jakości kodu. Oprogramowanie należy także regularnie testować pod kątem wydajności.
Testy wydajności aplikacji służą upewnieniu się, że oprogramowanie będzie działać prawidłowo przy projektowanym przez nas obciążeniu. Podstawowe znaczenie mają tu czas reakcji aplikacji (czyli jej szybkość), niezawodność działania oprogramowania i stopień wykorzystania zasobów. Nie mniej ważne są jego skalowalność, czyli to, czy aplikacja podoła wzrostowi obciążenia, oraz stabilność pracy przy różnych obciążeniach.
Dzięki testom wydajności aplikacji możemy dowiedzieć się, co powinno zostać poprawione w oprogramowaniu, zanim zostanie ono wypuszczone na rynek. W ten sposób możemy uniknąć sytuacji, w której klienci pozyskani za pomocą wysiłków marketingowych, zetkną się ze źle działającym produktem.
Jakie są rodzaje testów wydajności aplikacji?
- testy obciążeniowe
Testy obciążeniowe mają na celu sprawdzenie, jak aplikacja poradzi sobie w przypadku większej ilości korzystających z niej użytkowników. Dzięki nim będziemy w stanie określić, jaki ruch jest w stanie obsłużyć nasze oprogramowanie bez spadku wydajności.
Podczas przeprowadzania testów obciążeniowych określa się jakie czynności wykonuje użytkownik, ilu użytkowników wykonuje te czynności oraz czas, w którym je wykonują. Dzięki temu jesteśmy w stanie określić wąskie gardła aplikacji.
- testy warunków skrajnych i testowanie wartości szczytowych
Testy warunków skrajnych mają za zadanie sprawdzenie, jak aplikacja zachowa się w sytuacji przeciążenia, czyli przekroczenia maksymalnego projektowanego obciążenia.
Tego typu testy mają szczególne znaczenie dla aplikacji webowych, aby rozpoznać ich możliwość poradzenia sobie z atakiem hakerskim typu DDoS (polegającym na równoczesnym wysyłaniu do aplikacji olbrzymiej ilości zapytań).
- testy wytrzymałościowe
Testy wytrzymałościowe polegają na sprawdzeniu, czy aplikacja jest w stanie obsługiwać projektowane obciążenie przez dłuższy okres. Przeprowadza się je, ponieważ może się okazać, że oprogramowanie spisuje się doskonale podczas np. godziny wzmożonego użytkowania, ale już zawodzi przy dajmy na to 3 godzinach działania.
Wytrzymałość aplikacji bada się głównie po to, by sprawdzić, czy nie następują wycieki pamięci. Błędy te polegają na braku zwalniania pamięci, której program już nie potrzebuje, a nawet na rezerwacji nowej. Sprawia to, że ilość zajmowanej pamięci stale rośnie, co znacznie wpływa na spadek wydajności aplikacji.
- testy objętościowe
Testy objętościowe polegają na poddaniu aplikacji ogromnemu napływowi danych (stąd angielskie „flood testing” — „test powodziowy”). Przeprowadza się je, zwiększając objętości danych w bazie danych. Dzięki temu sprawdza się czas reakcji i zachowanie systemu w takiej sytuacji.
- testy skalowalności
Testy skalowalności służą określeniu, czy aplikacja będzie w stanie poradzić sobie ze stopniowym wzrostem obciążenia. Ma to kluczowe znaczenie dla rozwoju biznesu. Skalowalność oprogramowania mierzy się jednakowo przy minimalnych, jak i maksymalnych obciążeniach.
Testy wydajności aplikacji – Automatyzacja
Przeprowadzanie testów wydajnościowych jest konieczne na każdym etapie tworzenia i rozwijania aplikacji. Na szczęście ten skomplikowany proces można w dużym stopniu zautomatyzować, aby nie przeprowadzać wszystkich czynności ręcznie.
Służy do tego specjalne oprogramowanie, które pozwala na automatyczne uruchamianie zaplanowanych wcześniej testów. Dzięki temu specjaliści odpowiedzialni za kwestie wydajności oprogramowania mogą otrzymywać aktualne wyniki testów oraz powiadomienia, jeśli wypadły one niekorzystnie.
Trzeba jednak pamiętać, że oprogramowanie nie zwalnia inżynierów z obowiązku samodzielnego doglądania wydajności aplikacji. Koniec końców to oni muszą wprowadzać ewentualne zmiany w oprogramowaniu, jeśli testy nie przynoszą zadowalających rezultatów.
